Aalbessen kweken is een leuke en lonende bezigheid voor iedereen die van vers fruit houdt. Deze kleine rode bessen groeien aan struiken die weinig onderhoud vragen, en jaar na jaar een rijke oogst opleveren. Ze zijn niet alleen lekker om vers te eten, maar ook ideaal om te verwerken in jam, sap of desserts. Met de juiste zorg en een goede standplaats kun je jarenlang genieten van een overvloed aan aalbessen.
Aalbessenstruiken zijn winterhard en kunnen goed tegen kou, waardoor ze perfect zijn voor het gematigde klimaat. Ze stellen weinig eisen aan de grond, maar geven wel de beste oogst als ze op een zonnige tot halfschaduwrijke plek staan. Door de struiken goed te verzorgen, ze op de juiste manier te snoeien en op tijd te oogsten, kun je de opbrengst maximaliseren en de kwaliteit van de bessen verbeteren.
Hoe aalbessen kweken?
Aalbessen kweken begint met het kiezen van de juiste methode: zaaien of een jonge struik planten. De meeste tuinders kiezen ervoor om een struik te planten, omdat dit sneller resultaat geeft en de kans op succes groter is. Aalbessenstruiken kunnen in de volle grond, maar ook in een grote pot op het terras worden gekweekt. Door de struik goed te verzorgen, kun je al binnen een paar jaar genieten van een rijke oogst.
Stap 1, Zaaien en planten
Aalbessen kunnen uit zaad worden gekweekt, maar dit is een langdurig proces dat vaak niet de beste resultaten oplevert. Daarom wordt meestal gekozen voor het planten van een jonge struik. Deze zijn verkrijgbaar in tuincentra en bij kwekerijen. De beste tijd om aalbessenstruiken te planten is in de herfst of het vroege voorjaar, wanneer de struiken in rust zijn.
Kies een zonnige tot halfschaduwrijke plek met goed doorlatende grond. Aalbessen houden van een licht vochtige bodem, maar kunnen niet goed tegen stilstaand water. Zorg ervoor dat de grond rijk is aan organisch materiaal en voeg eventueel compost toe voor een goede start.
Graaf een ruim plantgat, ongeveer twee keer zo groot als de kluit van de struik. Zet de struik erin en vul het gat aan met aarde. Druk de grond licht aan en geef royaal water. Houd voldoende afstand tussen de struiken (ongeveer anderhalve meter), zodat ze zich goed kunnen ontwikkelen.
Stap 2, Verzorging
Eenmaal geplant, hebben aalbessenstruiken relatief weinig onderhoud nodig, maar goede verzorging kan de oogst aanzienlijk verbeteren. De struiken hebben regelmatig water nodig, vooral tijdens droge periodes. Een gelijkmatig vochtige grond is belangrijk, maar voorkom wateroverlast.
Wat betreft bemesting, doen aalbessen het goed met een organische meststof die in het voorjaar wordt toegediend. Kies voor compost, goed verteerde stalmest of een speciale bessenmest. Een tweede bemesting kan in de zomer worden gegeven om de vruchtvorming te ondersteunen.
Om onkruidgroei tegen te gaan en de bodem vochtig te houden, is het verstandig om een mulchlaag aan te brengen rond de struiken. Gebruik bijvoorbeeld stro, houtsnippers of compost. Dit helpt ook om voedingsstoffen in de grond vast te houden.
Bij het kweken van aalbessen is het ook belangrijk om de struiken goed te begeleiden. Als de takken te zwaar worden door de vruchten, kunnen ze gaan doorhangen. Gebruik indien nodig steunmateriaal om de struiken overeind te houden en schade te voorkomen.
Stap 3, Bloei en bestuiving
Aalbessen bloeien in het voorjaar met kleine, onopvallende bloemen. Om de bloei te bevorderen, is een gezonde en goed doorvoede struik belangrijk. Een juiste snoei helpt om sterke takken te krijgen die veel bloemen dragen.
Insecten, zoals bijen en hommels, spelen een belangrijke rol bij de bestuiving van aalbessen. Het is daarom goed om te zorgen voor een tuin die aantrekkelijk is voor bestuivers. Plant bloemen in de buurt die bijen aantrekken, zoals lavendel, tijm of klaver.
Als het weer tijdens de bloei te koud of nat is, kan de bestuiving minder goed verlopen. In dat geval kun je voorzichtig met een penseel langs de bloemen gaan om handmatig stuifmeel over te brengen en zo de vruchtzetting te bevorderen.
Stap 4, Aalbessen oogsten
Aalbessen kunnen worden geoogst vanaf juni tot augustus, afhankelijk van de soort en het weer. De bessen zijn rijp wanneer ze een diepe kleur hebben en gemakkelijk van de tak loslaten.
Het oogsten doe je het beste door hele trosjes af te knippen met een schaar. Dit voorkomt beschadiging van de bessen en de struik. Pluk bij droog weer, want natte bessen zijn gevoeliger voor schimmelvorming.
Stap 5, Snoeien
Om de struiken gezond en productief te houden, is snoeien essentieel. De beste tijd om te snoeien is in de late winter of het vroege voorjaar, voordat de struik weer begint te groeien.
Verwijder oude, uitgeputte takken en dun de struik uit, zodat er voldoende lucht en licht bij kan. Dit helpt schimmelziektes te voorkomen en stimuleert de groei van nieuwe, vruchtbare takken. Maar kijk uit dat je zo min mogelijk de aanzet tot de bloemen wegsnoeit. Dat zou immers minder bessen opleveren.
Hoe aalbessen bewaren
Vers geplukte aalbessen zijn enkele dagen houdbaar in de koelkast. Wil je ze langer bewaren, dan zijn er verschillende methoden om de bessen goed te conserveren.
Bewaarmethoden en houdbaarheid
- In de koelkast: 3 tot 5 dagen in een open bakje.
- In de diepvries: 10 tot 12 maanden. Verspreid de bessen eerst op een bakplaat om ze los in te vriezen, en bewaar ze daarna in zakjes.
- Inmaken in suikerwater: 6 tot 12 maanden houdbaar. Kook de bessen kort in suikerwater en bewaar ze in gesteriliseerde potten.
- Drogen: enkele maanden houdbaar. Gedroogde bessen kunnen in muesli of gebak worden gebruikt.
- Als jam of sap: tot een jaar houdbaar mits goed ingemaakt en afgesloten.
