Oregano kweken is een van de meest dankbare dingen die je in je kruidentuin kunt doen. Het is een kruid dat het goed doet op arme grond, dat niet veel verzorging vraagt en toch volop geur en smaak geeft. Het fijne aan oregano is dat je het hele groeiseizoen door kunt oogsten, zolang je maar op het juiste moment knipt. Bovendien is het een overblijvende plant, wat betekent dat je er jarenlang plezier van kunt hebben zonder elk jaar opnieuw te zaaien.
In de keuken is oregano onmisbaar in mediterrane gerechten. Denk aan pizza’s, pastasaus, ovenschotels of gegrilde groenten. En wie eenmaal verse oregano uit eigen tuin heeft geproefd, wil nooit meer een gedroogd zakje uit de supermarkt. Maar hoe begin je eraan? Moet je zaaien of plantjes kopen? En hoe zorg je ervoor dat de plant krachtig groeit en goed blijft smaken?
Hoe Oregano kweken?
Oregano kweken kun je op verschillende manieren aanpakken. Je kunt zelf zaaien, jonge plantjes kopen of een bestaande plant vermeerderen. Wat je ook kiest, de basis begint altijd bij de juiste grond, voldoende zonlicht en een beetje aandacht. Oregano is een kruid dat houdt van warmte en een droge bodem. Te natte grond of te weinig zonlicht zorgt voor een flauwe smaak en slappe stengels. In dit artikel nemen we je stap voor stap mee, van grondvoorbereiding tot oogsten en bewaren.
Stap 1, de grond voorbereiden
Voordat je oregano kunt zaaien of planten, moet je goed nadenken over de plek in de tuin. Kies een zonnige plek, bij voorkeur met minstens zes uur zonlicht per dag. Hoe meer zon, hoe aromatischer de blaadjes worden. Vermijd schaduwplekken, want daar blijft de groei achter en kan de plant vatbaar worden voor ziektes.
De bodem moet goed doorlatend zijn. Oregano houdt absoluut niet van natte voeten. Een zware, kleiige grond is dus ongeschikt tenzij je flink verbetert met grof zand of fijne grind. Ook in verhoogde bakken of op verhoogde ruggen doet oregano het goed, omdat overtollig water dan makkelijk wegloopt.
Voeg bij het voorbereiden van de grond wat compost toe, maar wees zuinig. Oregano gedijt juist op voedselarme grond. Een teveel aan voeding zorgt voor weelderige, maar smaakloze groei. Je wilt dat de plant hard moet werken voor zijn bestaan, want dan bouwt hij smaakstoffen op.
Heb je zure grond? Dan kun je kalk toevoegen om de zuurgraad wat te verlagen. Oregano groeit het liefst op een pH tussen de 6.5 en 7.5. Kalk strooien doe je het best in de herfst of vroege lente, ruim voordat je gaat planten of zaaien.
Tot slot is het goed om het zaaibed even te laten rusten. Na het omspitten en mengen van compost en kalk, wacht je bij voorkeur twee weken zodat de structuur zich kan zetten. Ondertussen kun je alvast bedenken of je gaat zaaien of jonge plantjes koopt.
Stap 2, voordelen van combinatieteelt
Oregano doet het prima in zijn eentje, maar in combinatieteelt komt hij nog beter tot zijn recht. Dat betekent dat je hem naast andere planten zet die elkaar versterken. Zo voorkom je ziektes, verbeter je de groei en trek je nuttige insecten aan.
Een klassieke combinatie is oregano met tomaten. De geur van oregano helpt om bladluizen en witte vlieg te weren, terwijl de tomatenplant wat schaduw geeft tijdens de heetste uren van de dag. Ook paprika’s en aubergines profiteren van de geurige aanwezigheid van oregano.
Een andere goede buur is basilicum. Hoewel ze verschillende waterbehoeftes hebben, zorgt oregano voor een betere luchtcirculatie rond de basilicum, wat schimmelvorming voorkomt. Zet ze niet te dicht op elkaar, dan werkt het goed.
In een kruidenborder doet oregano het goed naast tijm, rozemarijn en salie. Ze hebben vergelijkbare eisen aan bodem en zonlicht, en vormen samen een sterk geurende combinatie die bijen en vlinders aantrekt. Dat is niet alleen nuttig, maar ook nog eens prettig om naar te kijken.
Tot slot kun je oregano inzetten als randbeplanting in de moestuin. Hij helpt bij het weren van mieren en rupsen. Vooral koolsoorten, zoals boerenkool of broccoli, hebben daar baat bij. Ook bonen en courgettes kun je met oregano combineren.
Stap 3, Oregano zaaien of planten
Zelf oregano zaaien vraagt wat geduld. De zaden zijn erg klein, en kiemen traag. Je kunt het beste binnen voorzaaien vanaf eind maart in een zaaibakje. Dek de zaadjes licht af met aarde en houd het oppervlak vochtig maar niet nat. Na twee tot drie weken zie je de eerste kiemplantjes verschijnen.
Als de plantjes twee echte blaadjes hebben, kun je ze verspenen naar een grotere pot. Vanaf mei kunnen ze naar buiten, mits er geen kans op nachtvorst meer is. In de volle grond zet je ze zo’n dertig centimeter uit elkaar. Geef ze in het begin regelmatig water, maar voorkom dat de wortels blijven drijven.
Geen zin om te zaaien? Jonge plantjes kopen is een prima alternatief. Vaak kun je in het voorjaar in tuincentra of markten stevige exemplaren vinden. Let op: koop geen slappe supermarktplantjes, die zijn bedoeld voor consumptie, niet om buiten te overleven.
Oregano kun je ook prima in een pot kweken. Kies dan voor een diepe pot met gaten onderin, en vul met een mengsel van potgrond en grof zand. Zet de pot op een warme, zonnige plek zoals een balkon of vensterbank. Geef liever te weinig dan te veel water.
Eenmaal gevestigd is oregano een sterke plant. Hij blijft zelfs in de winter vaak boven de grond. Dek hem bij strenge vorst eventueel af met een beetje stro of vliesdoek, vooral als je in een pot kweekt.
Stap 4, De zorg tijdens de groei
Tijdens het groeiseizoen is oregano vrij makkelijk in onderhoud. Geef water als de bovenste vijf centimeter van de grond droog aanvoelt. Zeker jonge plantjes mogen niet uitdrogen, maar ook niet te nat staan. Later kan de plant zelf beter tegen droogte.
Bemesten is eigenlijk niet nodig, tenzij je merkt dat de groei stilvalt. Geef dan een kleine hoeveelheid compostthee of een verdunde biologische meststof, maar overdrijf niet. Te veel voeding maakt de plant lui en de smaak flets.
Soms zal de oregano in bloei schieten, vooral als de zomer warm is en de plant lang niet gesnoeid is. De kleine bloemetjes zijn paarsachtig en trekken veel bijen aan. In een siertuin kun je ze gerust laten zitten. In een keukentuin kun je beter de toppen wegsnijden om de smaak in de bladeren te houden.
Knip regelmatig de uiteinden van de stengels af, ook als je geen oregano nodig hebt in de keuken. Dat stimuleert de plant om vol te blijven groeien en voorkomt verhouting van de stengels. Een compacte plant geeft de meeste smaak.
Let goed op dat er geen onkruid tussen je oregano groeit, want de plant heeft een oppervlakkig wortelstelsel dat makkelijk wordt verdrongen. Wieden doe je het best met de hand, voorzichtig tussen de stengels door.
Stap 5, Oregano oogsten
Oogsten kun je zodra de plant een centimeter of vijftien hoog is en voldoende blaadjes heeft. Knip met een scherpe schaar de bovenste vijf tot tien centimeter van de stengels af, net boven een bladpaar. Zo groeit de plant weer snel aan.
De beste smaak vind je vlak voor de bloei. Dan bevatten de blaadjes de meeste etherische oliën. In de ochtend oogsten, als het dauw is opgedroogd maar de zon nog niet vol op de plant staat, levert de krachtigste kruiden op.
Gebruik bij voorkeur verse oregano in warme gerechten. Wil je bewaren, dan kun je grotere hoeveelheden oogsten in de zomer. Knip dan complete takjes en verwerk ze meteen. Laat altijd een derde van de plant staan om door te kunnen groeien.
Herhaal de oogst meerdere keren per jaar. Hoe vaker je knipt, hoe bossiger de plant wordt. De onderste, houtachtige stengels kun je beter laten zitten. Die zorgen voor stevigheid en overwintering.
In het najaar kun je de hele plant terugsnoeien tot zo’n vijf centimeter boven de grond. Doe dit pas als de plant in rust is gegaan. Zo geef je hem een goede start voor het volgende seizoen.
Stap 6, Vermeerderen
Oregano laat zich gemakkelijk vermeerderen. Eén methode is scheuren: je graaft een volgroeide plant op en trekt hem voorzichtig uit elkaar in kleinere stukken, elk met wat wortels. Die kun je meteen opnieuw planten, bij voorkeur in het voorjaar of najaar.
Een andere manier is stekken. Snijd een jonge scheut van zo’n tien centimeter af, haal de onderste blaadjes weg en zet hem in een potje met stekgrond. Dek af met een plastic zakje en zet op een lichte plek. Na een paar weken ontstaan wortels.
Ook kun je oregano vermeerderen via afleggen. Buig een stengel omlaag tot hij de grond raakt, maak een klein sneetje in de stengel en dek af met aarde. Na enkele weken vormt zich een nieuwe plant die je kunt losknippen en verplaatsen.
Zaad winnen is ook mogelijk, maar vraagt wat meer werk. Laat de bloemetjes uitbloeien en oogst de zaden als ze bruin worden. Laat goed drogen en bewaar koel en droog. Zelf gewonnen zaad is vaak minder krachtig dan gekocht zaad.
Welke methode je ook kiest, zorg dat je nieuwe plantjes voldoende tijd krijgen om te wortelen. Zet ze niet te snel in volle zon en geef ze de eerste weken regelmatig water.
Hoe Oregano bewaren
Verse oregano gebruik je het best direct na de oogst. Wil je het bewaren, dan kun je het invriezen of drogen. Invriezen gaat snel: spoel de blaadjes af, dep droog en vries ze in in een bakje of ijsblokjesvorm. Zo blijven smaak en geur goed bewaard.
Drogen is traditioneel en makkelijk. Bind bosjes takjes samen en hang ze op een droge, luchtige plek uit de zon. Als de blaadjes krokant aanvoelen, kun je ze van de stengels ritsen en bewaren in een afgesloten glazen pot.
Gedroogde oregano blijft ongeveer zes tot twaalf maanden goed, afhankelijk van de omstandigheden. Ingevroren oregano blijft in een goed afgesloten bakje tot een jaar houdbaar zonder al te veel smaakverlies.
Conclusie
Oregano kweken vraagt weinig moeite en levert veel op. Of je nu in de volle grond werkt of een pot op je vensterbank gebruikt, met de juiste verzorging heb je maandenlang vers kruid bij de hand. Door te zaaien, goed te combineren met andere planten, regelmatig te oogsten en slim te bewaren, haal je het maximale uit je plant.
