Rabarber kweken is een plezier voor wie van tuinieren én van een frisse, zure smaak houdt. Rabarber is een van die planten die er jarenlang kan blijven staan en die, met een beetje aandacht, elk voorjaar weer opkomt alsof er niks is gebeurd. Je plant het één keer goed en hebt er dan vaak tien jaar of langer plezier van. En als je de plant goed verzorgt, levert hij stengels op die je kunt gebruiken voor compote, taart of siroop. Het is dus een investering in de toekomst van je moestuin, en eentje die het waard is.
Veel mensen beginnen met een kant-en-klare rabarberplant, bijvoorbeeld uit een tuincentrum. Dat is makkelijk, want dan sla je het zaaien over en kun je vaak al binnen een jaar of twee oogsten. Maar ook als je zaait, is het goed te doen, al moet je dan iets meer geduld hebben. In dit artikel neem ik je stap voor stap mee door het proces, van planten tot bewaren. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben, alleen een beetje toewijding.
Hoe Rabarber kweken?
Rabarber kweken begint met een goede basis: een gezonde plant, een geschikte plek in de tuin en de juiste verzorging. Of je nu een jonge plant koopt of zelf zaait, het belangrijkste is dat je de rabarber voldoende ruimte en voeding geeft. Het is een plant die lang op dezelfde plek blijft staan, dus het is slim om goed na te denken over waar je hem zet. Hieronder leg ik alles uit wat je moet weten om van jouw rabarberplant een sterke en productieve plant te maken.
Stap 1, Rabarberplanten planten
Voordat je rabarber gaat planten, moet je de grond goed voorbereiden. Rabarber houdt van een diepe, losse bodem die goed waterdoorlatend is. Spit de aarde minstens dertig centimeter diep om, en werk er compost of goed verteerde mest doorheen. Rabarber is een echte liefhebber van voeding, dus hoe rijker de grond, hoe beter hij zal groeien.
De beste tijd om rabarber te planten is het vroege voorjaar of het najaar. Koop een jonge rabarberplant in het tuincentrum of via een kweker, en plant deze op een plek waar hij minstens een halve dag zon krijgt. Graaf een ruim plantgat, zet de wortelkluit erin en dek af met aarde. Druk de aarde stevig aan en geef water. Hou rekening met minstens tachtig centimeter tussen de planten, want rabarber wordt flink groot.
Als je liever zelf wilt zaaien, kan dat ook. Rabarberzaadjes zaai je in het voorjaar onder glas of in potjes. Gebruik zaai- en stekgrond en houd de aarde vochtig. Na opkomst, als de zaailingen een paar echte blaadjes hebben, kun je ze verspenen. Let wel: rabarber uit zaad heeft meestal twee tot drie jaar nodig voordat je er iets van kunt oogsten. Maar het kan zeker lonen als je op zoek bent naar een specifiek ras of als je meerdere planten wilt voor weinig geld.
Een vraag die vaak terugkomt is: kun je rabarber ook in een pot kweken? Ja, dat kan, maar het is niet ideaal. De plant heeft een flinke wortelkluit nodig en vraagt veel voeding. Als je het toch wilt proberen, kies dan een grote pot van minstens vijftig liter inhoud. Gebruik voedzame potgrond en geef regelmatig voeding. Houd er wel rekening mee dat de opbrengst waarschijnlijk lager is dan bij een plant in volle grond.
Zodra de rabarber geplant is, laat je hem het eerste jaar vooral met rust. Knip geen stengels af, ook al ziet het er verleidelijk uit. De plant moet zijn energie steken in het ontwikkelen van een sterk wortelstelsel. Vanaf het tweede jaar kun je voorzichtig beginnen met oogsten.
Tot slot: een mulchlaag van stro of bladeren helpt om de grond vochtig te houden en onkruid tegen te gaan. Zeker in droge zomers is dat een aanrader.
Stap 2, Verzorging
Een rabarberplant is niet veel eisend, maar een beetje aandacht maakt het verschil. Geef de plant regelmatig water, zeker in droge periodes. Rabarber houdt van vochtige grond, maar kan niet tegen stilstaand water. Zorg dus altijd voor een goede afwatering.
Bemesten doe je het beste in het vroege voorjaar. Strooi compost of gedroogde koemest rond de plant, zonder de kroon te bedekken. Je kunt dit eventueel herhalen na de oogst, zodat de plant voldoende kracht heeft om te herstellen en de wortels sterk blijven.
In de winter sterft het blad volledig af. Dek de kroon af met een laag compost, bladeren of stro. Dit beschermt de wortels tegen strenge vorst. In het vroege voorjaar, als de jonge scheuten net boven de grond uitkomen, kun je deze bescherming voorzichtig verwijderen. Maar let op: als er nog nachtvorst wordt voorspeld, dek de plant dan tijdelijk weer af met een doek of een omgekeerde bloempot.
In het voorjaar komt de rabarber vaak krachtig op, en soms ook met bloemstelen. Als je bloemstelen ziet verschijnen, snij ze dan direct weg. Bloei kost de plant veel energie en gaat ten koste van de kwaliteit van de stelen. Alleen als je zaden wilt winnen, kun je een bloem laten staan.
Wat betreft combinatieteelt doet rabarber het goed naast bijvoorbeeld koolsoorten en bonen. Wisselteelt is bij rabarber minder belangrijk, omdat je hem jarenlang op dezelfde plek laat staan. Wel is het goed om niet elk jaar op dezelfde plek nieuwe rabarberplanten te zetten, als je uitbreidt.
Tot slot: bestuiving is bij rabarber niet nodig voor de groei van stelen, want het gaat niet om vruchtvorming. Alleen als je zaden wilt winnen, moet je rekening houden met kruisbestuiving.
Stap 3, Rabarber oogsten
Rabarber oogst je vanaf het tweede groeijaar, bij voorkeur tussen april en juni. De stelen moeten dik en stevig zijn, en minstens twintig centimeter lang. Trek de stelen voorzichtig los met een draaiende beweging, en snijd het blad direct af. Het blad is niet eetbaar.
Oogst nooit meer dan een derde van de plant tegelijk. Zo blijft de plant sterk en gezond. Geef na de oogst wat compost of vloeibare mest, zodat de plant kan herstellen.
Laat de plant na juni met rust, zodat hij zijn energie kan richten op groei en voorbereiding op het volgende seizoen.
Stap 4, Rabarberplanten snoeien
Snoeien is bij rabarber niet zoals bij een struik of boom, maar toch zijn er momenten waarop je ingrijpt. In het najaar, als het blad verwelkt, kun je de restanten wegknippen. Zo voorkom je schimmelziekten.
In het voorjaar verwijder je dode bladeren of rotte resten rond de kroon, zodat de jonge scheuten ruimte hebben om op te komen.
Tijdens het groeiseizoen is het enige snoeiwerk het verwijderen van bloemstelen. Deze stelen kun je het beste zo snel mogelijk bij de basis wegknippen.
Ziekten en plagen
Rabarber is relatief sterk, maar kan last hebben van enkele problemen. Een veelvoorkomende kwaal is kroonrot, vaak veroorzaakt door te natte grond. Zorg voor een goede afwatering en vermijd te zware kleigrond.
Slakken kunnen jonge scheuten aantasten. Strooi cacaodoppen of gebruik een biologische slakkenval. Ook koperen ringen rond de plant kunnen helpen.
Bladvlekkenziekte komt soms voor, met bruine vlekken op het blad. Verwijder aangetaste bladeren en geef de plant extra voeding om sterker te worden.
Bladluis is een andere boosdoener. Je kunt deze bestrijden met een aftreksel van brandnetel of een mengsel van water en zachte zeep.
Rabarberrassen die je zelf kunt kweken
Er zijn verschillende rassen beschikbaar, elk met hun eigen kleur, smaak en groeikracht. ‘Victoria’ is een bekend ras, geeft dikke stelen met een friszure smaak en groeit krachtig.
‘Goliath’ is een vroege soort, met dieprode stelen en een milde smaak. Een goede keuze als je snel wilt oogsten.
‘Frambozenrood’ heeft dunne, roodroze stelen en is wat zoeter. Deze soort is wat gevoeliger, maar geeft een prachtige oogst.
Hoe rabarber bewaren
Rabarber is vers het lekkerst, maar je kunt het ook prima bewaren. In de koelkast blijven de stelen vier tot vijf dagen goed als je ze in een vochtige doek wikkelt.
In de vriezer kun je rabarber langer bewaren. Snijd de stelen in stukjes, blancheer ze twee minuten en vries ze daarna in. Zo blijft rabarber tot wel een jaar houdbaar.
Ook inmaken is een optie: in het zuur, als compote of als jam. In weckpotten blijft dit soms wel een jaar goed, mits je hygiënisch werkt.
Hoelang is rabarber houdbaar?
In de koelkast: vier tot vijf dagen
In de vriezer: tot twaalf maanden
Ingeweckt of ingemaakt: tot twaalf maanden, afhankelijk van de methode
Conclusie
Rabarber kweken is niet ingewikkeld, maar vraagt wel om geduld en aandacht. Met een goede start, regelmatige verzorging en wat basiskennis kun je jarenlang genieten van je eigen oogst. Rabarber is een dankbare plant die elk voorjaar terugkomt en steeds sterker wordt. Het is een waardevolle aanvulling op elke moestuin, en je hebt er weinig omkijken naar als hij eenmaal staat.
